Teatr polski swoją doskonałość i różnorodność form w dużym stopniu zawdzięcza wybitnym pomysłodawcom żywych przedstawień na scenie.
Poznajmy bliżej życie i twórczość najbardziej znanych twórców teatru polskiego i ich najważniejsze osiągnięcia w sztuce teatralnej.
Kazimierz Dejmek
Reżyser, aktor, dyrektor teatrów, zmarł w 1996 roku. Twórca wybitny, bowiem posiadał własną koncepcję artystyczną działalności teatralnej. Ma w swoim dorobku wiele wybitnych przedstawień, niemniej najgłośniejsze, bo historyczne, wydają się Dziady z 1967/68 roku. Zdjęcie z tego spektaklu ze sceny zapoczątkowało wydarzenia marcowe 1968 – protest studentów UW. Inscenizacja zaiste mogła nie podobać się cenzurze: posiadała antyrosyjską, wymierzoną przeciw reżimowi wymowę. Wśród wielu wystawień dramatu narodowego to, Dejmka, pozostanie chyba najbardziej historyczne.
Inne spektakle twórcy:
Noc listopadowa (1956)
Akropolis 1959
Ciemności kryją ziemię 1957
Operetka 1975
Wielki Fryderyk 1977
Tadeusz Kantor
https://biografia24.pl/tadeusz-kantor/
Jedną ze scen Teatru „i” umieścił na lodowcu w Alpach. Rozgrywała się na szczątkach szafy zrzuconej z wysokości 1500 metrów – widzami stali się zdumieni zjawiskiem narciarze. W innej scenie, będącej swoistą wersją W małym dworku Witkacego, hippisi rozebrali się do naga, w scenerię kasyna wrzucono sterty siana, po czym wpuszczono kury. Po chwili wszyscy – aktorzy i widzowie zaczęli owe kury łapać… Nie były to jednakże pomysły nastawione tylko na wzbudzenie sensacji, zadziwienia odbiorcy czy też wymyślenia czegoś nowego. Dokonania Kantora – wobec dzieł mistrzów takich jak Witkacy – czy też, we własnych scenariuszach mają głębszy sens. Kantor twierdził:
- „Teatrem autonomicznym nazywam teatr nie będący aparatem reprodukowania czy tzw. scenicznego interpretowania literatury, lecz posiadający swą niezależną rzeczywistość”
- „Dla mnie tekst literacki jest niesłychanie ważny. (…) To jest partner. To jest właściwie tak: my nie gramy Witkiewicza, my gramy z Witkiewiczem”.
Jerzy Grotowski
https://dzieje.pl/postacie/jerzy-grotowski-1933-1999
Reżyser, teoretyk teatru, należy do największych polskich nowatorów teatralnych, znany jest również za granicą. Był wyznawcą koncepcji Konstantego Stanisławskiego, kierował słynnym Teatr 13 Rzędów w Opolu, potem, we Wrocławiu – Teatrem 13 Rzędów. Jest twórcą terminu „teatr ubogi” (i tekstu programowego „Ku teatrowi ubogiemu”, a postuluje w nim odrzucenie „bogactwa” teatralnego w rozumieniu scenografii, kostiumów, świateł, typowo aktorskich zachowań, gwiazdorstwa – dla idei pełnej realizacji sztuki, kontaktu widz – aktor, prawdziwego tworzenia roli na nowo za każdym razem. Grotowski przełamuje szereg teatralnych przyzwyczajeń – nawet podział terytorialny na scenę i widownię kwestionuje. W latach osiemdziesiątych wyjechał za granicę, zamieszkał we Włoszech a w 1992 r. otrzymał tytuł doctora honoriscausa uniwersytetu Wrocławskiego.
https://ninateka.pl/audio/agnieszka-holland-zapiski-ze-wspolczesnosci-3-5(ur. 1948) – reżyserka filmowa i teatralna, scenarzystka, absolwentka reżyserii akademii filmowej w Pradze. Po studiach współpracowała m.in. z Krzysztofem Zanussim (Iluminacja) oraz Andrzejem Wajdą w Studiu Filmowym „X”. Jej Aktorzy prowincjonalni (1978) uznawani są za sztandarową wypowiedź kina moralnego niepokoju. Do roku 1981 nakręciła jeszcze Gorączkę oraz Kobietę samotną.
ANDRZEJ WAJDA
https://www.kulturalnaplaneta.pl/andrzej-wajda-czarodziej-polskiego-kina/(1926–2016) – reżyser filmowy i teatralny. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi. Debiutował w 1955 roku Pokoleniem. Zrealizował głośne filmy ukazujące tragizm polskiej historii: Kanał (1957), Popiół i diament (1958), Popioły (1965), Wesele (1973), Ziemia obiecana (1975), Człowiek z marmuru (1976), Człowiek z żelaza (1981; nagrodzony Złotą Palmą na festiwalu w Cannes), Korczak (1990), Pan Tadeusz (1999), Katyń (2007). Kręcił też filmy w Jugosławii (Syberyjska Lady Makbet; 1962, Bramy raju, 1967), Francji (Danton, 1982), Niemczech (Piłat i inni, 1971) i Japonii (Nastasja, 1994). W 2000 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości filmowej.
KONRAD SWINARSKI
https://dzieje.pl/postacie/konrad-swinarski-1929-1975(1929–1975) – reżyser i scenograf teatralny. Studiował w kilku szkołach plastycznych, w 1954 roku ukończył, pod kierunkiem Leona Schillera, reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. W latach 1955–1957 terminował u Bertolta Brechta w Berliner Ensemble. Równolegle reżyserował w Polsce i na scenach Republiki Federalnej Niemiec i Berlina Zachodniego (głośna prapremiera Marata/Sade’a Petera Weissa,1964) oraz Izraela, USA, Finlandii i Włoch.
http://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c167-wspolczesnosc/tworcy-teatru-wspolczesnego
https://ninateka.pl/kolekcja-teatralna/rezyserzy
Komentarze
Prześlij komentarz